Ksylitol – zdrowy i słodki zamiennik cukru

Wiele osób szuka zamienników cukru. Zdają oni sobie sprawę ze szkodliwości jego działania. Coraz większą popularność zyskują jego zamienniki. Między nimi znajduje się Ksylitol. Promowany jest przez wielu specjalistów zajmujących się zdrowym trybem życia.

Historia tego słodzika sięga jeszcze XIX wieku gdzie francuscy i niemieccy naukowcy zaczęli wytwarzać ksylitol w postaci syropu. W latach 60 i 70-tych XX wieku zaczęto badać jego właściwości i podawać chorym na cukrzycę, porażonym prądem elektrycznym oraz w niektórych terapiach pooperacyjnych. Odkryto również jego działanie bakteriobójcze i anty próchnicze.

Pierwsza produkcja tego słodziku na dużą skalę ruszyła w Finlandii w latach 70-tych. Następnie zaczęto produkować gumy i inne artykuły zawierające ksylitol. W Polsce tak naprawdę znany od kilkunastu lat, gdzie przeżywa rozkwit.

Budowa.

Ksylitol inaczej nazywany jest cukrem brzozowym. W przemyśle spożywczym został sklasyfikowany jako środek słodzący E 967. Ksylitol wyglądem i smakiem jest podobny do popularnego cukru (sacharozy). Składa się cząsteczki cukru i cząsteczki alkoholu (nie jest to etanol zawarty w popularnych alkoholach). Zbudowany jest z 5 atomów węgla. Ksylitol nie zmienia się pod wpływem wysokich temperatur. Występuje w przyrodzie w małych ilościach w niektórych owocach i warzywach. Organizm człowieka produkuje jego małe ilości w wyniku metabolizmu glukozy.

Produkcja.

Istnieją trzy metody produkcji ksylitolu. Najstarsza i najdroższa fińska technologia wytwarzania polega na hydrolizie drewna i kory brzozy (nie produkuje się go z soku z brzozy). Znajdują się tam ksylany, czyli polisacharydy. Amerykańska metoda wykorzystuje kwas glukonowy. Chiński ksylitol produkowany jest z kukurydzy przy użyciu bakterii i drożdży w procesie fermentacji.

Produkcja wymienionymi metodami posiada zwolenników i przeciwników, którzy twierdzą że metody nie są całkowicie naturalne, albo kukurydza może być GMO. W tym przypadku należy być ostrożnym i czekać na kolejne badania naukowe. Fiński ksylitol wydaje się być najlepszej jakości.

Ksylitol jest stosowany w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym. Dodaje się go do gum do żucia, słodyczy, lodów, niektórych kosmetyków, past do zębów i leków.

Ksylitol dla cukrzyków.

Ksylitol posiada niski indeks glikemiczny. Powoli wchłania się do ustroju i nie powoduje skoków insuliny. W wyniku tego istnieje mniejsze łaknienie na słodkie. Dlatego przez wielu specjalistów polecany jest diabetykom. Coraz częściej mówi się, że wysoki stan insuliny we krwi przyspiesza procesy starzenia się.

Ksylitol dla osób z problemami jamy ustnej, przewodu pokarmowego.

Może wspomagać leczenie infekcji jamy ustnej i ucha środkowego. Ksylitol przeciwdziała zbyt intensywnemu rozwojowi bakterii jamy ustnej, które w normalnych warunkach nie są szkodliwe. Bakterie te, żywiąc się glukozą z pożywienia, szybko rozmnażają się i wydalają szkodliwe metabolity, zwiększając kwasowość jamy ustnej. Powoduje to uszkodzenia płytki nazębnej i próchnice zębów. Ksylitol alkalizuje środowisko jamy ustnej, czyniąc je nieprzyjaznym dla bakterii a szczególnie dla tych najgorszych jak Streptococcus mutans.

Ksylitol zmniejsza rozwój drożdżaków jak Candida albicans w przewodzie pokarmowym. Przeciwdziała rozwojowi bakterii typu Helicobacter pylori, chroniąc żołądek przed wrzodami.

Pamiętać należy, że ciągłe i nieleczone infekcje jamy ustnej, uszu czy przewodu pokarmowego osłabiają znacząco układ obronny organizmu, czyniąc go podatnym na infekcje i inne choroby.

Ksylitol dla sportowców, aktywnych oraz odchudzających się.

Posiada mniej kalorii od cukru, dlatego korzystny jest podczas odchudzania się. Dla uprawiających sporty także. Organizm przekształca go w glukozę i glikogen. Plusem jest również wolne uwalnianie tej substancji do organizmu, gdzie insulina nie wykazuje dużych wahań. Dzięki temu do krwi dostaje się w wolnym tempie, utrzymując pozyskiwanie energii przez dłuższy czas. Organizm może wówczas wykorzystywać i spalać w większym stopniu tkankę tłuszczową. Dodatkowo, zjedzony (wypity) w czasie treningu lub po, jak inne węglowodany wykazuje działanie antykataboliczne.

Zalety:

1. Wygląda i smakuje jak zwykły cukier i ma o 40% mniej kalorii. Przeciwdziała otyłości.
2. Posiada niski indeks glikemiczny (IG 7) i nie powoduje skoków poziomu cukru i insuliny we krwi. Polecany cukrzykom.
3. Nie fermentuje w przewodzie pokarmowym jaki inne cukry.
4. Ułatwia przyswajanie minerałów przez organizm. Przeciwdziała osteoporozie.
5. Posiada właściwości bakteriobójcze. Jego spożycie zmniejsza rozwój grzybów, pleśni i drożdżaków w organizmie. Pomocny w walce z drożdżakiem Candida albicans.
6. Zalecany w profilaktyce próchnicy i parodontozy.
7. Wyrównuje pH śliny w jamie ustnej przeciwdziałając niszczeniu szkliwa na zębach.
8. Nie zakwasza organizmu, ma działanie alkalizujące.
9. Pomaga w usuwaniu nieprzyjemnego zapachu z ust.

Wady:

1. Może powodować wzdęcia i biegunki.
2. Cena.

Przeciwwskazania.

Osoby z uszkodzonymi nerkami, zespołem jelita nadwrażliwego. Dzieci do trzeciego roku życia. Szkodliwy dla zwierząt, szczególnie dla psów.

Dawkowanie:

Większość osób dobrze toleruje ksylitol. Jego ilość należy powoli zwiększać w diecie, ponieważ zbyt duża dawka na początku może wywołać biegunkę i wzdęcia. Przewód pokarmowy musi przystosować się do jego trawienia.
Specjaliści zalecają spożywanie go w ilości 15g dziennie, to ok. 3 łyżeczki. Maksymalna dzienna dawka to 40g, chociaż niektóre badania sugerują, że dawki nawet 400g nie działały toksycznie na organizm. Jednak, jest to „cukier” i nie należy przesadzać, nawet jak jest zdrowszy od tego zwykłego.

WHO i FAO uznało go, za całkowicie bezpieczny, również podczas długotrwałego stosowania.

Podsumowanie:

Ksylitol jest bardzo dobrym zamiennikiem dla cukru. Jedyną jego wadą jest wyższa cena. Ksylitol jest znacznie droższy od cukru. Ale jak ktoś stosuje go w małych („normalnych”) dawkach to wystarcza na długo. Najważniejsze jest to, iż odwraca wszystkie szkodliwe skutki cukru. Mając na uwadze jego działanie pro zdrowotne opłaca się ponieść tę cenę, a w dodatku nie trzeba całkowicie wyrzekać się słodkiego. Ważną informacją jest fakt, iż istnieje wiele badań naukowych podających liczne korzyści zdrowotne ze stosowania ksylitolu.